Digitaal lesmateriaal

Share

donderdag 21 januari 2010

Een paar jaar terug was ik in Dubai. Daar woont de nicht van mijn vriendin. Ze is getrouwd met een Egyptenaar die daar een belangrijke baan had in de olie-industrie. Het viel me op hoe belangrijk onderwijs is. Veel lijkt te draaien om het onderwijs van de kinderen.

Ze hebben twee kinderen. Een meisje dat toen op de lagere school zat en een zoon. Elke vrijdag ging vader met de kinderen extra huiswerk doen.

Hij weet dat ik me bezig hou met onderwijs en hij vroeg me in die week om eens te kijken hoe hij dat aanpakt. Het leek namelijk – ondanks alle inspanningen – niet erg veel op te leveren.

Na het ontbijt begon hij aan zijn dochter uit te leggen hoe breuken werken. Hij tekende een cirkel en vervolgens een kwart, een half etc. Hij vroeg consequent aan zijn dochter of ze het begreep. En ze begreep het. Naast hem lag een stapeltje sommen op papier. Hij maakte samen met zijn dochter een paar sommen en vroeg steeds weer of ze het begreep. Ze begreep het. Vervolgens gaf hij haar het stapeltje papier met sommen en zei dat ze nu aan de eettafel de sommen moest gaan maken. Ze mocht terugkomen als ze 3 blaadjes sommen had gemaakt.

Ik stond schuin achter haar terwijl ze – enigszins zuchtend – de sommen begon te maken.

De eerste twee sommen gingen goed maar daarna haalde ze noemer en deler door elkaar en vanaf dat moment was elke som fout.

Na een blaadje sommen kon ik het niet meer aanzien en zei dat ze naar haar vader moest gaan. Ze sputterde tegen en zei dat ze eerst 3 blaadjes af moest maken. “Ga toch maar naar je vader.”

Pappa pakte zijn rode pen en na de eerste twee sommen streepte hij alles door. Twee gefrustreerde mensen.

Hij vroeg me wat hij nou fout gedaan had. Hij had haar alles uitgelegd en consequent gevraagd of ze het begreep!

Ik vertelde hem dat hij haar 10 minuten instructie had gegeven en haar daarna een toets had gegeven. Het leerrendement van sommen op papier is niet zo heel groot. Je kunt hooguit zien wat een cursist kan, maar er wordt niet heel veel van geleerd. Bovendien was het heel goed mogelijk geweest dat zijn dochter hier iets verkeerd zou hebben aangeleerd. En dat is er heel moeilijk uit te krijgen. En de kans is groot dat op deze manier zijn dochter het idee zou krijgen dat ze die breuken nooit zou leren. Ze doet immers alles steeds fout.

Hij vroeg hoe we dat bij Sprint² zouden aanpakken.

“We zouden haar niet eens hebben uitgelegd wat breuken zijn en hoe je sommen met breuken kunt maken. We zouden tegen haar zeggen dat we zeker wisten dat ze over een uur ons uit kon leggen wat breuken zijn en hoe je sommen moet maken met breuken.”

Ik liet hem dit programmaatje zien (of bron zoals wij dat noemen). Essentieel is dat een cursist onmiddellijk ziet als het fout gaat. Of wat wij noemen actie – hele snelle feedback – en onmiddellijk een nieuwe actie. Pas bij de nieuwe actie begint het leren. De eerste actie wordt gedaan met de kennis die al aanwezig is. Er is bij die eerste actie nog helemaal geen sprake van leren. Bovendien is er allerlei hulp ingebouwd. Een leerling kan met de muis over de breuken heen en dan de taartjes zien. En achter het hulpknopje zit nog meer informatie en kan de leerling een beeld krijgen van bijvoorbeeld het verband tussen kwarten en derden. Of het verband met procenten.

Essentieel is dat een leerling getriggerd wordt te stoppen als het fout gaat en na te denken wat hij fout heeft gedaan. Een leerling wordt zo constant “verplicht” na te denken.

Hij vroeg me vervolgens of er voldoende informatie in het programmaatje zat om uiteindelijk voldoende kennis te vergaren zodat de leerling uiteindelijk uit kon leggen hoe breuken werken en hoe je daar sommen mee maakt.

Eigenlijk is dat niet zo heel interessant. De kans is groot dat een leerling met deze bronnen nagedacht heeft over breuken en zich een beeld gevormd heeft. Bij de uitleg kan het zijn dat een leerling er niet helemaal uit komt. Maar dan heeft instructie van een docent veel meer zin. Dan is de kans veel groter dat de instructie in veel vruchtbaarder aarde valt. We zetten zijn dochter met dit materiaal aan de slag en ze is met veel meer energie bezig. En ze stopt ook onmiddellijk als ze geen groen vinkje krijgt en dan gaat ze nadenken.

Vanaf dat moment heb ik een verhaal waarmee ik kon uitleggen wat bronnen voor Sprint² zijn. Een paar weken later was ik bij een aantal docenten van een niveau 4 opleiding en om bronnen te illustreren gebruikte ik deze bron en dit verhaal. Een van de docenten vroeg of hij alsjeblieft dit materiaal mocht gebruiken want hij had een dochter die op de lagere school zat en problemen had met breuken. Natuurlijk kreeg hij de inlogcodes. Maar ik vroeg hem hoe dat in Nederland nou aangepakt werd. Ik dacht in mijn naïviteit dat het in Nederland veel moderner zou gaan dan bij een vader in Dubai zonder onderwijsachtergrond.

Hij vertelde me dat het eerst geconstateerd werd en dat zijn dochter vervolgens een behandelplan kreeg. Ik was geschokt. Ik zag het onmiddellijk voor me. Zijn dochter zou met dat behandelplan vast niet het idee krijgen dat het helemaal goed met haar zou komen. Ik vroeg hem wat er dan in het behandelplan stond. Zijn dochter kreeg wat extra uitleg over breuken en hij zat elke avond met een zuchtend kind aan de keukentafel sommen op papier te maken. Ik vroeg hem nog wie er aan die keukentafel het meeste werk verzette. Dat was hij zelf natuurlijk. Hij was maar bezig uit te leggen en zijn dochter te stimuleren.

Een paar weken later sprak ik hem weer en ik vroeg hem wat er aan die keukentafel gebeurde. Hij zei dat hij na een paar minuten wel weg kon. Ze kon het alleen.

 

(Visited 138 times, 1 visits today)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*