zondag 31 januari 2010
Soms is het schokkend om te beseffen hoe veel we weten over leren en hoe weinig we er van gebruiken. Dit is er een van. Al vanaf de jaren 60 is wetenschappelijk vastgesteld dat hoge verwachtingen leiden tot beter presterende cursisten. En dat is daarna nog veel vaker wetenschappelijk vastgesteld.
Maar wat doen we er mee in het onderwijs. Er zijn natuurlijk docenten die veel verwachten maar eigenlijk wordt het nu nooit structureel ingezet. Over het algemeen wordt er juist heel voorzichtig met cursisten omgegaan. Niet te veel verwachten dan kan het ook niet fout gaan. Bij leren moet het juist fout gaan. Als je geen fouten maakt is het te gemakkelijk. Als je geen fouten maakt ben je niet aan het leren maar alleen maar aan het functioneren. Je doet dingen die je al lang kan.
Ik heb veel docenten meegemaakt die de opmerking maakten “dat kunnen mijn cursisten niet”. Jaren heb ik daar geen antwoord op gehad. Ik kende hun cursisten niet. Wist ik veel wat hun cursisten wel of niet konden.
Nu heb ik er een antwoord op. Nu zeg ik: “Mooi dat ze het niet kunnen. Want leren is dingen doen die je niet kunt en als ze dit nog niet kunnen zijn we in ieder geval bezig met leren.”
En dat is meteen de kern van waar onderwijs voor bedoeld is. Niet om te constateren waar het plafond van cursisten ligt maar juist er overheen gaan. Het gaat in het onderwijs juist om grenzen verleggen en niet om ze te constateren en daar onder te blijven.
In het begin van mijn onderwijscarrière dacht ik dat ik wel zo ongeveer wist wat mijn cursisten wel of niet aankunnen. Ik weet ondertussen dat ik geen flauw idee heb. En dat is maar goed ook. Docenten zijn absoluut ongeschikt in te schatten wat hun cursisten wel of niet kunnen. De kans is namelijk groot dat wat ze verwachten ook inderdaad uitkomt. Dat heeft Robert Rosenthal prachtig aangetoond.